⮪ All भक्त चरित्र

भक्त सूरदासजी की मार्मिक कथा
भक्त सूरदासजी की अधबुत कहानी - Full Story of भक्त सूरदासजी (हिन्दी)

[भक्त चरित्र -भक्त कथा/कहानी - Full Story] [भक्त सूरदासजी]- भक्तमाल


सूरदासको किसी विशेषण या उपाधिसे समलंकृत करनेमें उनकी परमोत्कृष्ट भगवद्भक्ति, अत्यन्त विशिष्ट कवित्व शक्ति और मौलिक अलौकिकताकी उपेक्षाकी आशंका उठ खड़ी होती है; सूरदास पूर्ण भगवद्भक्त थे, अलौकिक कवि थे, महामानव थे। महाप्रभु श्रीवल्लभाचार्य के शब्दों में वे 'भक्तिके सागर और श्रीगोसाई विट्ठलनाथकी सम्मतिमें वे 'पुष्टिमार्गके जहाज' थे। उनका सूरसागर काव्यामृतका असीम सागर है। वे महात्यागी, अनुपम विरागी और परम प्रेमी भक्त थे। भगवान्की लीला ही उनकी अपार, अचल और अक्षुण्ण सम्पत्ति थी।

दिल्लीसे थोड़ी दूरपर सीही गाँवमें एक निर्धन ब्राह्मण के घर संवत् 1535 वि0 में वैशाख शुक्ल पञ्चमीको धरतीपर एक दिव्य ज्योति बालक सूरदासके रूपमें उतरी, चारों ओर शुभ्र प्रकाश फैल गया; ऐसा लगता था कि कलिकालके प्रभावको कम करनेके लिये भगवती भागीरथीने अपना कायाकल्प किया है। समस्त गाँववाले और शिशुके माता-पिता आश्चर्यचकित हो गये। शिशुके नेत्र बंद थे, घरमें 'सूर'ने जन्म लिया। अन्धे बालकके प्रति उनके पिता उदासीन रहने लगे, घरके और लोग भी उनकी उपेक्षा ही करते थे। धीरे-धीरे उनके अलौकिक और पवित्र संस्कार जाग उठे, घरके प्रति उनके मनमें वैराग्यका भाव उदय हो गया, उन्होंने गाँवके बाहर एकान्त स्थानमें रहना निश्चय किया। सूर घरसे निकल पड़े, गाँवसे थोड़ी दूरपर एक रमणीय सरोवरके किनारे पीपल वृक्षके तले उन्होंने अपना निवास स्थिर किया। वे लोगोंको शकुन बताते थे और विचित्रता तो यह थी कि उनकी बतायी बातें सही उतरती थीं।

एक दिन एक जमींदारकी गाय खो गयी। सूरने उसका ठीक-ठीक पता बता दिया। जमींदार उनके चमत्कारसे बहुत प्रभावित हुआ, उसने उनके लिये एक झोपड़ी बनवा दी। सूरका यश दिन दूना रात चौगुना बढ़ने लगा। सुदूर गाँवोंसे लोग उनके पास शकुनपूछनेके लिये अधिकाधिक संख्यामें आने लगे। उनकी मान-प्रतिष्ठा और वैभवमें नित्यप्रति वृद्धि होने लगी। सूरदासकी अवस्था इस समय अठारह सालकी थी। उन्होंने विचार किया कि जिस मायामोहसे उपराम होनेके लिये मैंने घर छोड़ा, वह तो पीछा ही करता आ रहा है। भगवान्‌के भजनमें विघ्न होते देखकर सूरने उस स्थानको छोड़ दिया। उनको अपना यश तो बढ़ाना नहीं था, वे तो भगवान्‌के भजन और ध्यानमें रस लेते थे। वे मथुराः आये, उनका मन वहाँ नहीं लगा। उन्होंने गऊघाटपर रहनेका विचार किया। गऊघाट जानेके कुछ दिन पूर्व वे रेणुकाक्षेत्रमें भी रहे, रेणुका (रुनकता) में उन्हें संतों | और महात्माओंका सत्सङ्ग मिला; पर उस पवित्र स्थानमें उन्हें एकान्तका अभाव बहुत खटकता था। रुनकतासे तीन मील दूर पश्चिमकी और यमुनातटपर गऊघाटमें आकर वे काव्य और सङ्गीतशास्त्रका अभ्यास करने लगे। सूरदासकी एक महात्माके रूपमें ख्याति चारों ओर फैलने लगी।

पुष्टिसम्प्रदायके आदि आचार्य महाप्रभु श्रीवल्लभाचार्य अपने निवास स्थान अड़ैलसे व्रजयात्राके लिये संवत् 1560 वि0 में निकल पड़े। उनकी गम्भीर विद्वत्ता, शास्त्रज्ञान और दिग्विजयकी कहानी उत्तर भारतके धार्मिक पुरुषोंके कानोंमें पड़ चुकी थी। महाप्रभुने विश्रामके लिये गऊघाटपर ही अस्थायी निवास घोषित किया। सूरदासने वल्लभाचार्यके दर्शनकी उत्कट इच्छा प्रकट की, आचार्य भी उनसे मिलना चाहते थे। पूर्वजन्मके शुद्ध तथा परम पवित्र संस्कारोंसे अनुप्राणित होकर सूरने आचार्यके दर्शनके लिये पैर आगे बढ़ा दिये, वे चल पड़े। उन्होंने दूरसे ही चरण-वन्दना की, हृदय चरण-धूलि स्पर्शके लिये आकुल हो उठा। आचार्यने उन्हें आदरपूर्वक अपने पास बैठा लिया, उनके पवित्र संस्पर्शसे सूरके अङ्ग अङ्ग भगवद्भक्तिकी रसामृतलहरीमें निमग्न हो गये। सूरने विनयके पद सुनाये, भक्तनेभगवान् के सामने अपने-आपको पतिलोंका नायक घोषित कर उनकी कृपा प्राप्त करना चाहा था यही उस पदका अभिप्राय था। आचार्यने कहा, 'तुम सूर होकर इस तरह क्यों धिधिया हो। भगवान्‌का यश सुनाओ, उनकी लीलाका वर्णन करो।' सूर आचार्यचरणके इस आदेश से बहुत प्रोत्साहित हुए। उन्होंने विनम्रतापूर्वक कहा कि 'मैं भगवानकी लीलाका रहस्य नहीं जानता।' आचार्यने सबोधिनी सुनायी, उन्हें भगवान्‌को लीलाका रस मिला से लीला-सम्बन्धी पद गाने लगे। आचार्यने उन्हें दीक्षा दी। वे तीन दिनोंतक गऊघाटपर रहकर गोकुल चले आये सूरदास उनके साथ थे। गोकुलमें सूरदास नवनीतप्रियका नित्य दर्शन करके लीलाके सरस पद रचकर उन्हें सुनाने लगे। आचार्य वल्लभके भागवत पारायणके अनुरूप ही सूरदास लीलाविषयक पद गाते थे। वे आचार्यके साथ गोकुलसे गोवर्धन चले आये, उन्होंने श्रीनाथजीका दर्शन किया और सदाके लिये उन्होंकी चरण शरणमें जीवन बितानेका शुभ संकल्प कर लिया। श्रीनाथजीके प्रति उनकी अपूर्व भक्ति थी, आचार्यकी कृपासे वे प्रधान कीर्तनकार नियुक्त हुए।

गोवर्धन आनेपर सूरने अपना स्थायी निवास चन्द्रसरोवर के सन्निकट परासोलीमें स्थिर किया। वे वहाँसे प्रतिदिन श्रीनाथजीका दर्शन करने जाते थे और नये-नये पद रखकर उन्हें बड़ी श्रद्धा और भक्तिसे समर्पित करते थे। धीरे-धीरे व्रजके अन्य सिद्ध महात्मा और पुष्टिमार्गके भक्त कवि नन्ददास, कुम्भनदास, गोविन्ददास आदिसे उनका सम्पर्क बढ़ने लगा। भगवद्धभक्तिकी कल्पलताकी शीतल छायामें बैठकर उन्होंने सूरसागर जैसे विशाल ग्रन्थकी रचना कर डाली। आचार्य वल्लभके लीलाप्रवेश के बाद गोसाई विट्ठलने सूरदासकी अष्टछापमें स्थापना की। वे प्रमुख कवि घोषित हुए। कभी-कभी परासोलीसे वे नवनीतप्रियके दर्शनके लिये गोकुल भी जाया करते थे। एक बार सङ्गीत सम्राट् तानसेन अकबरके सामने सूरदासका एक अत्यन्त सरस और भक्तिपूर्ण पद गा रहे थे। बादशाह पदकी सरसतापर मुग्ध हो गये। उन्होंने सूरदाससे स्वयं मिलनेकी इच्छा प्रकट की। उस समय आवश्यक राजकार्यसे मथुरा भी जाना था। वे तानसेनकेसाथ सूरदाससे संवत् 1623 वि0 में मिले। उनकी सहृदयता और अनुनय-विनयसे प्रसन्न होकर सूरदासने पद गाया, जिसका अभिप्राय यह था कि 'हे मन! तुम माधवसे प्रीति करो।' अकबरने परीक्षा ली. उन्होंने अपना यश गानेको कहा। सूर तो राधा चरण चारण चक्रवर्ती श्रीकृष्णके गायक थे, वे गाने लगे

नाहिन रह्यौ हिय महं ठौर। नंदनंदन अछत कैसें आनिए उर और अकबर उनकी निःस्पृहतापर मौन हो गये। भक्त सूरके मनमें सिया श्रीकृष्णके दूसरा रह ही किस तरह पाता। उनका जीवन तो रासेश्वर, लीलाधाम श्रीनिकुञ्जनायकके प्रेम मार्गपर नीलाम हो चुका था।

सूरदास एक बार नवनीतप्रियका दर्शन करने गोकुल गये, वे उनके शृङ्गारका ज्यों-का-त्यों वर्णन कर दिया करते थे। गोसाईनाथ के पुत्र रजीने गोकुलनाथ के कहनेसे उस दिन सूरदासकी परीक्षा ली। उन्होंने भगवान्का अद्भुत शृङ्गार किया, वस्त्रके स्थानपर मोतियोंकी मालाएँ पहनायें सूरने शृङ्गारका अपने दिव्य पसे देखकर वर्णन किया। वे गाने लगे -

देखे री हरि नंगम नंगा।

जलसुत भूषन अंग विराजत,

बसन होन छबि उठत तरंगा ॥

अंग अंग प्रति अमित माधुरी,

निरखि लजित रति कोटि अनंगा।।

किलकत दधिसुत मुख ले मन भरि, सूर हँसत ब्रज जुवतिन संगा ॥ भक्तकी परीक्षा पूरी हो गयी, भगवान्ने अन्धे महाकविकी प्रतिष्ठा अक्षुण्ण रखी, वे भक्तके हृदय कमलपर नाचने लगे, महागायककी सङ्गीत-माधुरीसे रासरसोन्मत्त नन्दनन्दन प्रमत्त हो उठे, कितना मधुर वर्णन था उनके स्वरूपका!

सूरदासजी त्यागी, विरक्त और प्रेमी भक्त थे। श्रीवल्लभाचार्यके सिद्धान्तोंके पूर्ण ज्ञाता थे। उनकी मानसिक भगवत्सेवा सिद्ध थी। वे महाभागवत थे। उन्होंने अपने उपास्य श्रीराधारानी और श्रीकृष्णका यश-वर्णन ही श्रेय मार्ग समझा। गोपी-प्रेमकी ध्वजा भारतीय काव्य साहित्यमें फहरानेमें वे अग्रगण्य स्वीकार किये जाते हैं।

उन्होंने पचासी सालकी अवस्थामें गोलोक प्राप्त किया। एक दिन अन्तिम समय निकट जानकर सूरदासनेश्रीनाथजीकी केवल मङ्गला-आरतीका दर्शन किया। वे नित्य श्रीनाथजीकी प्रत्येक झाँकीका दर्शन करते थे। गोसाई विट्ठलनाथ शृङ्गार-झाँकीमें उन्हें अनुपस्थित देखकर आश्चर्यचकित हो गये। उन्होंने श्यामसुन्दरकी ओर देखा, प्रभुने अपने परम भक्तका पद नहीं सुना था, सूरदासजी उन्हें नित्य पद सुनाया करते थे। कुम्भनदास, गोविन्ददास आदि चिन्तित हो उठे। गोसाईंजीने करुण स्वरसे कहा—'आज पुष्टिमार्गका जहाज जानेवाला है। जिसको जो कुछ लेना हो, वह ले ले।' उन्होंने भक्तमण्डलीको परासोली भेज दिया और राजभोग समर्पित कर वे कुम्भनदास, गोविन्ददास और चतुर्भुजदास आदिके साथ स्वयं गये। इधर सूरकी दशा विचित्र थी। परासोली आकर उन्होंने श्रीनाथजीकी ध्वजाको नमस्कार किया। उसीकी ओर मुख करके चबूतरेपर लेटकर सोचने लगे कि यह काया पूर्णरूपसे हरिकी सेवामें नहीं प्रयुक्त हो सकी। वे अपने दैन्य और विवशताका स्मरण करने लगे। समस्त लौकिक चिन्ताओंसे मन हटाकर उन्होंने श्रीनाथजी और गोसाईंजीका ध्यान किया। गोसाईजी आ पहुँचे, आते ही उन्होंने सूरदासका कर अपने हाथमें ले लिया। महाकविने उनकी चरण-वन्दना की। सूरने कहा कि 'मैं तो आपकी ही प्रतीक्षा कर रहा था।'

वे पद गाने लगे खंजन नैन रूप रस माते।

अतिसय चारु चपल अनियारे, पल पिंजरा न समाते ।।

चलि चलि जात निकट स्त्रवननि के, उलटि पलटि ताटंक फैदाते।

सूरदास अंजन गुन अटके, नतरु अबहिं उड़ि जाते ।।

अन्त समयमें उनका ध्यान युगलस्वरूप श्रीराधामनमोहनमें लगा हुआ था। श्रीविट्ठलनाथके यह पूछनेपर कि 'चित्तवृत्ति कहाँ है?' उन्होंने कहा कि 'मैं राधारानीकी वन्दना करता हूँ, जिनसे नन्दनन्दन प्रेम करते हैं।'

चतुर्भुजदासने कहा कि 'आपने असंख्य पदोंकी रचना की, पर श्रीमहाप्रभुका यश आपने नहीं वर्णन किया।' सूरकी गुरु-निष्ठा बोल उठी कि 'मैं तो उन्हें साक्षात् भगवान्‌का रूप समझता हूँ, गुरु और भगवान्में तनिक भी अन्तर नहीं है। मैंने तो आदिसे अन्ततक उन्हींका यश गाया है।' उनकी रसनाने गुरु-स्तवन किया।

भरोसो दृढ़ इन चरननि केरो ।

श्रीबल्लभ नख चंद्र छटा बिनु सब जग माझ अँधेरो ॥

साधन नाहिं और या कलि में जासों होय निबेरो।

'सूर' कहा कहै द्विविधि आँधरो बिना मोल को चेरो ॥

चतुर्भुजदासकी विशेष प्रार्थनापर उन्होंने उपस्थित | भगवदीयोंको पुष्टिमार्गके मुख्य सिद्धान्त संक्षेपमें सुनाये ! उन्होंने कहा कि 'गोपीजनोंके भावसे भावित भगवान्‌के भजनसे पुष्टिमार्गके रसका अनुभव होता है। इस मार्गमें केवल प्रेमकी ही मर्यादा है।' सूरदासने श्रीराधाकृष्णकी रसमयी छविका ध्यान किया और वे सदाके लिये ध्यानस्थ हो गये।



You may also like these:

Bhakt Charitra डाकू भगत


bhakt sooradaasajee ki marmik katha
bhakt sooradaasajee ki adhbut kahani - Full Story of bhakt sooradaasajee (hindi)

[Bhakt Charitra - Bhakt Katha/Kahani - Full Story] [bhakt sooradaasajee]- Bhaktmaal


sooradaasako kisee visheshan ya upaadhise samalankrit karanemen unakee paramotkrisht bhagavadbhakti, atyant vishisht kavitv shakti aur maulik alaukikataakee upekshaakee aashanka uth khada़ee hotee hai; sooradaas poorn bhagavadbhakt the, alaukik kavi the, mahaamaanav the. mahaaprabhu shreevallabhaachaary ke shabdon men ve 'bhaktike saagar aur shreegosaaee vitthalanaathakee sammatimen ve 'pushtimaargake jahaaja' the. unaka soorasaagar kaavyaamritaka aseem saagar hai. ve mahaatyaagee, anupam viraagee aur param premee bhakt the. bhagavaankee leela hee unakee apaar, achal aur akshunn sampatti thee.

dilleese thoda़ee doorapar seehee gaanvamen ek nirdhan braahman ke ghar sanvat 1535 vi0 men vaishaakh shukl panchameeko dharateepar ek divy jyoti baalak sooradaasake roopamen utaree, chaaron or shubhr prakaash phail gayaa; aisa lagata tha ki kalikaalake prabhaavako kam karaneke liye bhagavatee bhaageeratheene apana kaayaakalp kiya hai. samast gaanvavaale aur shishuke maataa-pita aashcharyachakit ho gaye. shishuke netr band the, gharamen 'soora'ne janm liyaa. andhe baalakake prati unake pita udaaseen rahane lage, gharake aur log bhee unakee upeksha hee karate the. dheere-dheere unake alaukik aur pavitr sanskaar jaag uthe, gharake prati unake manamen vairaagyaka bhaav uday ho gaya, unhonne gaanvake baahar ekaant sthaanamen rahana nishchay kiyaa. soor gharase nikal pada़e, gaanvase thoda़ee doorapar ek ramaneey sarovarake kinaare peepal vrikshake tale unhonne apana nivaas sthir kiyaa. ve logonko shakun bataate the aur vichitrata to yah thee ki unakee bataayee baaten sahee utaratee theen.

ek din ek jameendaarakee gaay kho gayee. soorane usaka theeka-theek pata bata diyaa. jameendaar unake chamatkaarase bahut prabhaavit hua, usane unake liye ek jhopada़ee banava dee. sooraka yash din doona raat chauguna badha़ne lagaa. sudoor gaanvonse log unake paas shakunapoochhaneke liye adhikaadhik sankhyaamen aane lage. unakee maana-pratishtha aur vaibhavamen nityaprati vriddhi hone lagee. sooradaasakee avastha is samay athaarah saalakee thee. unhonne vichaar kiya ki jis maayaamohase uparaam honeke liye mainne ghar chhoda़a, vah to peechha hee karata a raha hai. bhagavaan‌ke bhajanamen vighn hote dekhakar soorane us sthaanako chhoda़ diyaa. unako apana yash to badha़aana naheen tha, ve to bhagavaan‌ke bhajan aur dhyaanamen ras lete the. ve mathuraah aaye, unaka man vahaan naheen lagaa. unhonne gaooghaatapar rahaneka vichaar kiyaa. gaooghaat jaaneke kuchh din poorv ve renukaakshetramen bhee rahe, renuka (runakataa) men unhen santon | aur mahaatmaaonka satsang milaa; par us pavitr sthaanamen unhen ekaantaka abhaav bahut khatakata thaa. runakataase teen meel door pashchimakee aur yamunaatatapar gaooghaatamen aakar ve kaavy aur sangeetashaastraka abhyaas karane lage. sooradaasakee ek mahaatmaake roopamen khyaati chaaron or phailane lagee.

pushtisampradaayake aadi aachaary mahaaprabhu shreevallabhaachaary apane nivaas sthaan ada़ailase vrajayaatraake liye sanvat 1560 vi0 men nikal pada़e. unakee gambheer vidvatta, shaastrajnaan aur digvijayakee kahaanee uttar bhaaratake dhaarmik purushonke kaanonmen pada़ chukee thee. mahaaprabhune vishraamake liye gaooghaatapar hee asthaayee nivaas ghoshit kiyaa. sooradaasane vallabhaachaaryake darshanakee utkat ichchha prakat kee, aachaary bhee unase milana chaahate the. poorvajanmake shuddh tatha param pavitr sanskaaronse anupraanit hokar soorane aachaaryake darshanake liye pair aage badha़a diye, ve chal pada़e. unhonne doorase hee charana-vandana kee, hriday charana-dhooli sparshake liye aakul ho uthaa. aachaaryane unhen aadarapoorvak apane paas baitha liya, unake pavitr sansparshase soorake ang ang bhagavadbhaktikee rasaamritalahareemen nimagn ho gaye. soorane vinayake pad sunaaye, bhaktanebhagavaan ke saamane apane-aapako patilonka naayak ghoshit kar unakee kripa praapt karana chaaha tha yahee us padaka abhipraay thaa. aachaaryane kaha, 'tum soor hokar is tarah kyon dhidhiya ho. bhagavaan‌ka yash sunaao, unakee leelaaka varnan karo.' soor aachaaryacharanake is aadesh se bahut protsaahit hue. unhonne vinamrataapoorvak kaha ki 'main bhagavaanakee leelaaka rahasy naheen jaanataa.' aachaaryane sabodhinee sunaayee, unhen bhagavaan‌ko leelaaka ras mila se leelaa-sambandhee pad gaane lage. aachaaryane unhen deeksha dee. ve teen dinontak gaooghaatapar rahakar gokul chale aaye sooradaas unake saath the. gokulamen sooradaas navaneetapriyaka nity darshan karake leelaake saras pad rachakar unhen sunaane lage. aachaary vallabhake bhaagavat paaraayanake anuroop hee sooradaas leelaavishayak pad gaate the. ve aachaaryake saath gokulase govardhan chale aaye, unhonne shreenaathajeeka darshan kiya aur sadaake liye unhonkee charan sharanamen jeevan bitaaneka shubh sankalp kar liyaa. shreenaathajeeke prati unakee apoorv bhakti thee, aachaaryakee kripaase ve pradhaan keertanakaar niyukt hue.

govardhan aanepar soorane apana sthaayee nivaas chandrasarovar ke sannikat paraasoleemen sthir kiyaa. ve vahaanse pratidin shreenaathajeeka darshan karane jaate the aur naye-naye pad rakhakar unhen bada़ee shraddha aur bhaktise samarpit karate the. dheere-dheere vrajake any siddh mahaatma aur pushtimaargake bhakt kavi nandadaas, kumbhanadaas, govindadaas aadise unaka sampark badha़ne lagaa. bhagavaddhabhaktikee kalpalataakee sheetal chhaayaamen baithakar unhonne soorasaagar jaise vishaal granthakee rachana kar daalee. aachaary vallabhake leelaapravesh ke baad gosaaee vitthalane sooradaasakee ashtachhaapamen sthaapana kee. ve pramukh kavi ghoshit hue. kabhee-kabhee paraasoleese ve navaneetapriyake darshanake liye gokul bhee jaaya karate the. ek baar sangeet samraat taanasen akabarake saamane sooradaasaka ek atyant saras aur bhaktipoorn pad ga rahe the. baadashaah padakee sarasataapar mugdh ho gaye. unhonne sooradaasase svayan milanekee ichchha prakat kee. us samay aavashyak raajakaaryase mathura bhee jaana thaa. ve taanasenakesaath sooradaasase sanvat 1623 vi0 men mile. unakee sahridayata aur anunaya-vinayase prasann hokar sooradaasane pad gaaya, jisaka abhipraay yah tha ki 'he mana! tum maadhavase preeti karo.' akabarane pareeksha lee. unhonne apana yash gaaneko kahaa. soor to raadha charan chaaran chakravartee shreekrishnake gaayak the, ve gaane lage

naahin rahyau hiy mahan thaura. nandanandan achhat kaisen aanie ur aur akabar unakee nihsprihataapar maun ho gaye. bhakt soorake manamen siya shreekrishnake doosara rah hee kis tarah paataa. unaka jeevan to raaseshvar, leelaadhaam shreenikunjanaayakake prem maargapar neelaam ho chuka thaa.

sooradaas ek baar navaneetapriyaka darshan karane gokul gaye, ve unake shringaaraka jyon-kaa-tyon varnan kar diya karate the. gosaaeenaath ke putr rajeene gokulanaath ke kahanese us din sooradaasakee pareeksha lee. unhonne bhagavaanka adbhut shringaar kiya, vastrake sthaanapar motiyonkee maalaaen pahanaayen soorane shringaaraka apane divy pase dekhakar varnan kiyaa. ve gaane lage -

dekhe ree hari nangam nangaa.

jalasut bhooshan ang viraajat,

basan hon chhabi uthat taranga ..

ang ang prati amit maadhuree,

nirakhi lajit rati koti anangaa..

kilakat dadhisut mukh le man bhari, soor hansat braj juvatin sanga .. bhaktakee pareeksha pooree ho gayee, bhagavaanne andhe mahaakavikee pratishtha akshunn rakhee, ve bhaktake hriday kamalapar naachane lage, mahaagaayakakee sangeeta-maadhureese raasarasonmatt nandanandan pramatt ho uthe, kitana madhur varnan tha unake svaroopakaa!

sooradaasajee tyaagee, virakt aur premee bhakt the. shreevallabhaachaaryake siddhaantonke poorn jnaata the. unakee maanasik bhagavatseva siddh thee. ve mahaabhaagavat the. unhonne apane upaasy shreeraadhaaraanee aur shreekrishnaka yasha-varnan hee shrey maarg samajhaa. gopee-premakee dhvaja bhaarateey kaavy saahityamen phaharaanemen ve agragany sveekaar kiye jaate hain.

unhonne pachaasee saalakee avasthaamen golok praapt kiyaa. ek din antim samay nikat jaanakar sooradaasaneshreenaathajeekee keval mangalaa-aarateeka darshan kiyaa. ve nity shreenaathajeekee pratyek jhaankeeka darshan karate the. gosaaee vitthalanaath shringaara-jhaankeemen unhen anupasthit dekhakar aashcharyachakit ho gaye. unhonne shyaamasundarakee or dekha, prabhune apane param bhaktaka pad naheen suna tha, sooradaasajee unhen nity pad sunaaya karate the. kumbhanadaas, govindadaas aadi chintit ho uthe. gosaaeenjeene karun svarase kahaa—'aaj pushtimaargaka jahaaj jaanevaala hai. jisako jo kuchh lena ho, vah le le.' unhonne bhaktamandaleeko paraasolee bhej diya aur raajabhog samarpit kar ve kumbhanadaas, govindadaas aur chaturbhujadaas aadike saath svayan gaye. idhar soorakee dasha vichitr thee. paraasolee aakar unhonne shreenaathajeekee dhvajaako namaskaar kiyaa. useekee or mukh karake chabootarepar letakar sochane lage ki yah kaaya poornaroopase harikee sevaamen naheen prayukt ho sakee. ve apane dainy aur vivashataaka smaran karane lage. samast laukik chintaaonse man hataakar unhonne shreenaathajee aur gosaaeenjeeka dhyaan kiyaa. gosaaeejee a pahunche, aate hee unhonne sooradaasaka kar apane haathamen le liyaa. mahaakavine unakee charana-vandana kee. soorane kaha ki 'main to aapakee hee prateeksha kar raha thaa.'

ve pad gaane lage khanjan nain roop ras maate.

atisay chaaru chapal aniyaare, pal pinjara n samaate ..

chali chali jaat nikat stravanani ke, ulati palati taatank phaidaate.

sooradaas anjan gun atake, nataru abahin uda़i jaate ..

ant samayamen unaka dhyaan yugalasvaroop shreeraadhaamanamohanamen laga hua thaa. shreevitthalanaathake yah poochhanepar ki 'chittavritti kahaan hai?' unhonne kaha ki 'main raadhaaraaneekee vandana karata hoon, jinase nandanandan prem karate hain.'

chaturbhujadaasane kaha ki 'aapane asankhy padonkee rachana kee, par shreemahaaprabhuka yash aapane naheen varnan kiyaa.' soorakee guru-nishtha bol uthee ki 'main to unhen saakshaat bhagavaan‌ka roop samajhata hoon, guru aur bhagavaanmen tanik bhee antar naheen hai. mainne to aadise antatak unheenka yash gaaya hai.' unakee rasanaane guru-stavan kiyaa.

bharoso driढ़ in charanani kero .

shreeballabh nakh chandr chhata binu sab jag maajh andhero ..

saadhan naahin aur ya kali men jaason hoy nibero.

'soora' kaha kahai dvividhi aandharo bina mol ko chero ..

chaturbhujadaasakee vishesh praarthanaapar unhonne upasthit | bhagavadeeyonko pushtimaargake mukhy siddhaant sankshepamen sunaaye ! unhonne kaha ki 'gopeejanonke bhaavase bhaavit bhagavaan‌ke bhajanase pushtimaargake rasaka anubhav hota hai. is maargamen keval premakee hee maryaada hai.' sooradaasane shreeraadhaakrishnakee rasamayee chhavika dhyaan kiya aur ve sadaake liye dhyaanasth ho gaye.

448 Views

A Beautiful Bhagwad Gita Reader
READ NOW FREE
What Is Navdha Bhakti? And Why Is It So Important For Us?11 Tips For Enhancing Devotional Service For Busy People15 Obstacles That Can Easily Derail Us From Our Path Of Bhakti8 Yardsticks To Evaluate If My Bhakti Is Increasing?



Bhajan Lyrics View All

दिल की हर धड़कन से तेरा नाम निकलता है
तेरे दर्शन को मोहन तेरा दास तरसता है
रसिया को नार बनावो री रसिया को
रसिया को नार बनावो री रसिया को
मीठे रस से भरी रे, राधा रानी लागे,
मने कारो कारो जमुनाजी रो पानी लागे
सांवली सूरत पे मोहन, दिल दीवाना हो गया
दिल दीवाना हो गया, दिल दीवाना हो गया ॥
फाग खेलन बरसाने आये हैं, नटवर नंद
फाग खेलन बरसाने आये हैं, नटवर नंद
साँवरिया ऐसी तान सुना,
ऐसी तान सुना मेरे मोहन, मैं नाचू तू गा ।
मुँह फेर जिधर देखु मुझे तू ही नज़र आये
हम छोड़के दर तेरा अब और किधर जाये
तीनो लोकन से न्यारी राधा रानी हमारी।
राधा रानी हमारी, राधा रानी हमारी॥
सारी दुनियां है दीवानी, राधा रानी आप
कौन है, जिस पर नहीं है, मेहरबानी आप की
मेरा अवगुण भरा रे शरीर,
हरी जी कैसे तारोगे, प्रभु जी कैसे
मेरी रसना से राधा राधा नाम निकले,
हर घडी हर पल, हर घडी हर पल।
मीठी मीठी मेरे सांवरे की मुरली बाजे,
होकर श्याम की दीवानी राधा रानी नाचे
प्रभु कर कृपा पावँरी दीन्हि
सादर भारत शीश धरी लीन्ही
कहना कहना आन पड़ी मैं तेरे द्वार ।
मुझे चाकर समझ निहार ॥
श्याम हमारे दिल से पूछो, कितना तुमको
याद में तेरी मुरली वाले, जीवन यूँ ही
जीवन खतम हुआ तो जीने का ढंग आया
जब शमा बुझ गयी तो महफ़िल में रंग आया
कैसे जीऊं मैं राधा रानी तेरे बिना
मेरा मन ही न लगे श्यामा तेरे बिना
राधे मोरी बंसी कहा खो गयी,
कोई ना बताये और शाम हो गयी,
प्रीतम बोलो कब आओगे॥
बालम बोलो कब आओगे॥
राधा ढूंढ रही किसी ने मेरा श्याम देखा
श्याम देखा घनश्याम देखा
लाडली अद्बुत नज़ारा तेरे बरसाने में
लाडली अब मन हमारा तेरे बरसाने में है।
बहुत बड़ा दरबार तेरो बहुत बड़ा दरबार,
चाकर रखलो राधा रानी तेरा बहुत बड़ा
मोहे आन मिलो श्याम, बहुत दिन बीत गए।
बहुत दिन बीत गए, बहुत युग बीत गए ॥
सांवरे से मिलने का, सत्संग ही बहाना है,
चलो सत्संग में चलें, हमें हरी गुण गाना
वृंदावन में हुकुम चले बरसाने वाली का,
कान्हा भी दीवाना है श्री श्यामा
वास देदो किशोरी जी बरसाना,
छोडो छोडो जी छोडो जी तरसाना ।
मेरा आपकी कृपा से,
सब काम हो रहा है
हर पल तेरे साथ मैं रहता हूँ,
डरने की क्या बात? जब मैं बैठा हूँ
हम राम जी के, राम जी हमारे हैं
वो तो दशरथ राज दुलारे हैं
सांवरियो है सेठ, म्हारी राधा जी सेठानी
यह तो जाने दुनिया सारी है

New Bhajan Lyrics View All

ओ कान्हा मेरे तेरे दर पे रहूँ तू न आंख
मैं दूर रहू वृन्दावन से जीवन में कभी न
जय भोले भंडारी बाबा जय भोले भंडारी,
हम आए शरण तुम्हारी बाबा राखो लाज
शंभू महादेवा जय जय शंकरा,
शंभू महादेवा जय जय शंकरा...
देखे री मैंने दो झूले मतवाले,
एक पे झूले डमरू वाले एक पे मुरली वाले...
चली आवे जीभ निकाल हाथ में खड़क लिए
रण में मारे किलकार हाथ में खड़क लिए